Problem z zalegającą wydzieliną? Sprawdź, jak oczyścić oskrzela i zatoki

Zalegająca wydzielina w drogach oddechowych - przyczyny

Oddychanie stanowi podstawową funkcję życiową, polegającą na efektywnej wymianie gazów- przyswojeniu tlenu i wydaleniu dwutlenku węgla. Odpowiedzialny za tę czynność jest układ oddechowy, który składa się z ośrodka oddechowego w mózgowiu kontrolującego cały proces, dróg oddechowych odpowiedzialnych za transport powietrza oraz pęcherzyków płucnych stanowiących najdrobniejszy, ale kluczowy element płuc. To właśnie w pęcherzykach zachodzi wyżej wspomniana wymiana gazowa. Jak działają nasze drogi oddechowe? Stanowią one niejako „tunel” wyścielony specjalną tkanką – nabłonkiem migawkowym, z którego wystają ruchome wypustki. Rolą tego nabłonka, jest oczyszczenie powietrza docierającego do płuc z pyłów i mikroorganizmów. Drogi oddechowe dzielimy na górne oraz dolne. Do górnych należą: jama nosowa, zatoki, gardło oraz górna część krtani, natomiast do dolnych: dolna część krtani, tchawica i oskrzela. W przypadku, gdy we wdychanym powietrzu znajdują się drobnoustroje i nabłonek dróg oddechowych nie jest w stanie ich wszystkich wyłapać dochodzi do rozwoju zakażenia. Do chorego miejsca napływają komórki układu odpornościowego wydzielające szereg czynników zapalnych, a konsekwencją ich działania jest m.in. nadprodukcja wydzieliny. Zaleganie flegmy to typowy objaw m.in. nieżytu nosa, zapalenia zatok i zapalenia oskrzeli, czyli najczęstszych chorób spotykanych w społeczeństwie.

Zapalenie oskrzeli zwykle spowodowane jest przez wirusy, ale czynnikiem sprawczym mogą być też bakterie. Choroba objawia się złym samopoczuciem, podwyższoną temperaturą oraz uciążliwym kaszlem.

Zapalenie zatok to również zwykle wirusowe schorzenie, aczkolwiek tutaj częściej dochodzi do bakteryjnego nadkażenia. Typowo zaczyna się od nieżytu nosa, w którym nadmierna ilość wydzieliny zatyka ujścia zatok utrudniając ich wentylację, a to prowadzi do zapalenia. Charakterystycznym objawem tej choroby jest uciążliwy ból głowy, który nasila się przy jej pochylaniu.

Objawy zalegającej wydzieliny

Kaszel jest naturalnym odruchem obronnym, umożliwiającym oczyszczenie układu oddechowego z zalegającej wydzieliny lub ciał obcych. Może również powstawać jako odpowiedź na drażnienie receptorów kaszlowych w drogach oddechowych, głównie przez toczący się tam proces zapalny. Kaszel może być mokry, zwany również produktywnym, związany z odkrztuszaniem nagromadzonej flegmy w drogach oddechowych oraz suchy- spowodowany pobudzeniem zakończeń nerwowych w płucach. W większości infekcji dróg oddechowych na początku kaszel jest suchy, w kolejnych dniach przechodzi w mokry, a przed całkowitym ustąpieniem znów przybiera postać suchego. Pomimo tego, iż kaszel jest często zgłaszanym objawem, nie powinno się go bagatelizować. Dodatkowo powoduje nieprzyjemne uczucie podrażnionego („obdartego”, bolesnego) gardła. Już sam wygląd wydzieliny sugeruje nam potencjalną przyczynę jej wystąpienia. Żółtą lub zieloną plwocinę określa się jako ropną i najczęściej występuje w infekcjach bakteryjnych zatok albo oskrzeli, natomiast wydzielina bezbarwna, lejąca się może wskazywać na alergię.

Jak oczyścić zatoki i oskrzela z zalegającej wydzieliny?

W celu jak najszybszego oczyszczenia oskrzeli z flegmy warto sięgnąć po  odpowiednie preparaty ułatwiające jej odkrztuszanie. Sprawdzą się tutaj środki mukolityczne (rozrzedzające wydzielinę) oraz sekretolityczne (wykrztuśne). Do mukolityków, należą preparaty zawierające m.in. karbocysteinę, bromoheksynę, ambroksol, acetylocysteinę, natomiast do sekretolitycznych: sól hipertoniczna, olejek eukaliptusowy oraz gwajkol. Jednym z dobrze przebadanych związków jest karbocysteina - wpływa na skład wydzieliny oskrzelowej (poprzez pobudzenie syntezy sialomucyn), zmniejszając jej  lepkość, co znacząco usprawnia odkrztuszanie. Zalegającą wydzielinę można próbować usunąć także domowymi sposobami, m.in.: inhalacją olejków eterycznych lub oklepywaniem pleców w kierunku od podstawy do szczytu płuca.

Jeśli jednak występuje gorączka, nasilone osłabienie, żółta, zielona, czerwona lub brunatna plwocina, koniecznie udajmy się do lekarza, bo najprawdopodobniej przyczyną infekcji jest bakteria i konieczne będzie włączenie antybiotyku. Leczenie kaszlu, zwłaszcza wirusowego, może być czasochłonne, dlatego warto mu zapobiegać. Podstawę profilaktyki zakażeń dróg oddechowych stanowi odpowiednie ubieranie się do panujących warunków pogodowych. Należy również pamiętać o zasłanianiu ust i nosa podczas kaszlu, ponieważ drobnoustroje przenoszone są przez powietrze. Ważna jest także sama higiena układu oddechowego, czyli jak najczęstsze przebywanie na świeżym, pozbawionym zanieczyszczeń powietrzu oraz niepalenie papierosów.

Powiązane artykuły:

Czym jest i dlaczego powstaje flegma? >>

Sezon przeziębieniowy - jak radzić sobie z kaszem i wydzieliną? >>

Poznaj objawy zapalenia oskrzeli >>

Piśmiennictwo: